نتایج ارزشیابی ها باید در بهبود جریان یادگیری و تصمیم گیری های آموزشی مورد استفاده قرار گیرد

یکی از اجزا و عناصر مهم و اساسی هر عمل ارزش یابی تحلیل و تفسیر اطلاعات است

ارزش یابی فعالیتی است پیوسته و تعالی بخش که در طول جریان یادگیری تداوم می یابد

بهبود کیفیت یادگیری یعنی افزایش ماندگاری ذهنی

مهم ترین ویژگی ارزشیابی تکوینی جهت گیری اصلاحی و درمانی است

نباید دنبال موفق بودن باشید، بلکه باید دنبال ارزشمند بودن باشید. (آلبرت اینشتین)

هر بچه ای یک هنرمند است. مشکل اینجاست که وقتی بزرگ می شود هم هنرمند بماند. (پابلو پیکاسو)

هشتاد درصد موفقیت حضور داشتن است. (وودی آلن)

زندگی بدون آزمون ارزش زندگی کردن را ندارد. (سقراط)

مراحل اجرای الگوی تدریس ساخت گرایی

  ازنظر طبقه بندی،روش ساخت گرایی جزو روش های فعال واکتشافی است که بر تولید،کنترل وتعمیم دانش تأکید می کند.این الگوی تدریس از پویاترین و کارآمدترین،الگوهای تدریس است که در بسیاری از کلاس های دنیا با موفقیت درحال اجرا است.مراحل اجرای الگوی تدریس حاضر در5 مرحله برنامه ریزی و اجرا می شود؛ مراحل مورد نظر عبارت اند از:

1- درگیر گردن Engaging : این مرحله برای جلب توجه کلاس به موضوع مورد آموزش و ایجاد هیجان و انگیزش در فراگیران طراحی شده است. یک سؤال جالب، یک داستان نیمه تمام، یک عکس خوب، ارائه یک فعالیت مناسب علمی و یا ... می تواند مورد استفاده معلم قرار گیرد. در این مرحله لازم است معلم زمینه و انگیزه لازم را برای پی گیری موضوع در فراگیران برای شروع فعالیت فرآیند یادگیری ایجاد نماید تا با شروع مناسب شوق آن ها را برانگیزاند.

2- کاوش Exploration : منظورازکاوش درنظام ساخت گرایی جستجوی راه هایی برای دانش سازی است. یادگیرنده با استفاده از همه حواس خود برای ساخت دانش تلاش می کند. بخشی از دانش سازی در طی فرایند کاوش صورت می گیرد. کاوشگری از طریق همیاری بیشترین سودمندی را در بر دارد. بنابراین توصیه می شود همیاری را درفعالیتهای کاوشگری تشویق کنید و دانش آموزان را برای طرح سوال و پاسخگویی به سوال های طرح شده راغب سازید.

3- توصیف Explanation : در این مرحله معلمان با دانش آموزان به تعامل می پردازند تا دیدگاههایی را که عرضه می شود دریابند . معلمان باید برای برقراری تعاملی اثر گذار به طرح سوالهای مربوط و متناسب با مرحله نخست بپردازند. وظیفه دیگر معلمان این است که یادگیرندگان را یاری کنند تا باور ها و اندیشه هایی را که از طریق کاوش شکل داده اند با دیگران در میان بگذارند .به دیگر سخن فراگیران باید دیگران را در یافته های خود سهیم کنند.

4- شرح و بسط (گسترش) Elaboration : معلمان در این مرحله به دانش آموزان کمک می کنند تا به گسترش فعالیتهای ذهنی وحرکتی یا مهارتهای خود بپردازند .یادگیرندگان به کمک معلم اندیشه های خود را پیراسته می کنند و مهارتهایشان را بهبود می بخشند. معلم در این مرحله به ارائه دانش می پردازد تا اندیشه های فراگیران پربار شود و مهارتهای آنان فزونی یابد.

5- ارزشیابی Evaluation : معلم باید یافته های دانشی و مهارتهای اکتسابی و کیفی سازی دانش آموزان را بیازماید تا از تغییرات به وجود آمده در تفکرات و میزان تسلط بر مهارتها آگاهی یابد و بازخوردی هم به فراگیران عرضه کند. بهتر است در سنجش آموخته ها و تولیدات دانش یادگیرندگان از سوالات تفکر برانگیز استفاده شود . افزون بر این دانش آموزان باید به مرحله ارزشیابی نیز هدایت گردند.

مشخصه های ساختارگرایی

  فیلسوفی به نام فیلیپس سه مشخصه روشن برای ساختارگرایی ذکرمی کند.ما این سه مشخصه را با عنوان یادگیری فعال و یادگیری اجتماعی و یادگیری خلاقانه می شناسیم.

یادگیری فعال: به دست آوردن فعالانه دانش و اطلاعات ومفاهیم. ساختارگرایی معمولا نقش فعالی برای یادگیرنده در نظر می گیرد. او به جای اینکه فقط بشنود بخواند و به حل تمرینات کاملا تکراری و عادی بپردازد باید بحث کند فرضیه بسازد تحقیق و طراحی کندو دیدگاههای دیگران را دریافت دارد.

یادگیری اجتماعی: بنا کردن دانش و مفاهیم به صورت اجتماعی و همراه با دیگران.ساختارگراها اغلب تاکید می کنند که دانش و مفاهیم تا حد زیادی اجتماعی هستند و نمی توانیم آنها را به طور انفرادی بنا کنیم. ما از طریق گفتگو با دیگران به مفاهیم دست می یابیم .

یادگیری خلاقانه: خلق کردن یا دوباره پدید آوردن مفاهیم و دانش ها. ساختارگرایان فرض را بر این می گذارند که دانش آموزان باید خودشان دانش را خلق کنند . این کافی نیست که یادگیرنده در موضع فعال قرار بگیرد. بلکه معلم باید او را هدایت کند که نظریه های علوم مختلف را دوباره کشف نماید .

کاملا طبیعی است که بپرسیم این مشخصه های ساختار گرایی چگونه به هم مرتبط می شوند؟ برای یک یادگیرنده داشتن نقش فعال موضوع اصلی است و درعمل جنبه های اجتماعی و خلاقانه ای با این نقش همراه اند. اما منطقا لازم نیست که یادگیرنده فعال الزاما دو مشخصا دیگر را هم داشته باشد. معلم می تواند تجربیات یادگیری را به روش فعال به گونه ای سازمان دهی کند که مستلزم درگیر شدن دانش آموز در یادگیری مفاهیم به صورت اجتماعی یا خلق و نوآوری نظریه ها و دیدگاه ها نباشد.

الگوی تدریس ساختار گرایی

۱- انسانها می توانند هر چیزی را بیاموزند به شرط آنکه بتوانند آنها را در ذهن خود معنا دار سازند.

۲- ساخت گرایان می گویند ذهن اساس و ابزار تعبیر و تفسیر رخدادها .اشیا و چشم اندازهای جهانی است.

۳- یادگیرندگان به کمک معلم اندیشه های خود را پیراسته می کنند و مهارتهایشان را بهبود می بخشند.

۴- انسانها براساس ساختهای ذهنی خود که باورها .اعتقادات و دانش آنهارا دربر می گیرد به تفسیر هستی می پردازند.

۵- ساخت گرایان براین باورندکه واقعیت به مفاهیمی گفته می شوند که شخص آنها را از جهان ساخته است.

درتدریس باید تاکید برتعامل بین یادگیرنده وآینده او باشد نه بر ایجاد کنش و واکنش بین یادگیرنده وگذشته بزرگسالان. خرد و استدلال بزرگسالی آینده شناسی خوبی برای رشد وتعالی یادگیری بنا نمی نهد.

یادگیرندگان اطلاعات را در زمینه تجارب خود تفسیر می کنند.تفسیر آنان هر چه باشد مسیری فرد گرایانه است .لازم به یادآوری است که مواد آموزشی که معلم به صورت عینی برای یادگیری طراحی می کند دانش آموزان آنها را درقالب تجارب و دانسته های خود تفسیر خواهند کرد ومتناسب با نیاز زمینه ها و علاقه شخصی به ساختن معنای ویژه خواهند پرداخت . ساخت گرایان توصیه می کنند که به جای تلاش برای مجسم کردن ساختی از یک واقعیت بیرونی برای یادگیرندگان باید به آنها کمک کرد تا خود به تجسم معناداری از دنیای بیرونی دست یابند.

مفاهیم اساسی الگوی تدریس ساختارگرایی

  الگوی تدریس حاضر بر مبنای چند مفهوم اساسی استوار است.یکی ازمفاهیم مفهوم ساخت است. منظور از ساخت شبکه درهم تنیده ای ازمفاهیم است.مفاهیم مربوط به یک حادثه یا رخداد و یک نظام دانش شبکه ای مفهومی را شکل می دهند.ساخت گرایان بر این باورند که یادگیرنده باید به صورت آگاهانه و به منظور معنا بخشیدن به انواع پدیده های هستی ساختهای ذهنی ایجاد کند.انسانها براساس ساختهای ذهنی خود که باورها اعتقادات و دانش آنها را دربر می گیرد به تفسیر هستی می پردازند.بنابراین از نظرساخت گرایان انسانی موفق است که بتواند واقع بینانه ترین تفسیر را از هستی داشته باشد. دانش سازی یا ساخت دانش مفهوم دیگری است که نقش اساسی درنظریه ساخت گرایی ایفا می کند.دانش سازی به معنای تولید ذهنی اطلاعات است.نظام یادگیری مبتنی بر ساخت گرایی اطلاعات یا دانش ویژه ای را برای یادگیرنده تجویز    نمی کند.بنا بر نظریه ساخت گرایی دانش اموز باید مسولیت یادگیری و طرز یادگیری خود را برعهده گیرد.

افزون بر این گفته شده است که دانش آموز خود باید به امتخاب یا تدوین راهبردهای یادگیری اقدام کند و اهداف یادگیری را معین سازد.یکی دیگر از مفاهیمی که توجه بیشتر روانشناسان وفیلسوفان ومربیان تعلیم وتربیت را به خود جلب کرده واقعیت است.واقعیت درنظریه ساخت گرایی به آنچه که درجهان ودرمکان خاص وخارج ازذهن انسان است اطلاق نمی شود.ساخت گرایان براین باورند که واقعیت به مفاهیمی گفته می شود که شخص آنهارا از جهان ساخته است.بر این اساس نقش معلمان درحوزه تدریس دگرگون می شود به این معنا که آنان وظیفه دارند باورها وتصمیمات ویژه یادگیرندگان را مورد حمایت قرار دهند.

  همگام با پیشرفت دانش ­روانشناسی و مطرح شدن نظریه های یادگیری جدید روش­های ارزشیابی نیز تغییر کرده است.

هنگامی که نظریه های غالب در روانشناسی نظریه های رفتار گرایی بودند تأکید روی روش­های سنجش هدف­های کاملاً دقیق رفتاری با استفاده از آزمون­های عینی و چهار گزینه­ای بود، اما زمانی که رویکردهای تازه­تری مثل شناخت گرایی و سازنده گرایی پا به عرصه گذاشتند ابزارهای سنجش نیز تغیر کردند و به سمتی پیش رفتند تا بتوانند مهارت­های پیچیده­تری مثل: تفکر، درک و فهم، استدلال، حل مسئله و کاربرد آموخته­ها در شرایط واقعی را مورد سنجش قرار دهد.

بنابراین "ارزشیابی باید جزئی از فرآیند یاددهی –یادگیری محسوب شود، زیرا هدف آن بهبود بخشیدن و اصلاح کردن آموزش است نه صرفا تعیین میزان موفقیت در پیشرفت تحصیلی.

ارزشیابی اگر در مسیر فرآیند آموزشی انجام گیرد، تعیین می­کند که چه چیزی، به چه کسی، در چه زمانی، به چه منظوری و چگونه باید آموزش داده شود با رفتارهای مطلوب و منطبق با اهداف فرا گرفته شوند" (رستگار، 1382، نقل از فرج اللهی و حقیقی، 1386، ص 85).

روش ارزشیابی که می­تواند انتظارات فوق را برآورده سازد به نام ارزشیابی توصیفی شناخته شده است. 

 به ادامه مطلب حتما توجه فرمایید

گزارش پیشرفت تحصیلی – تربیتی(گروه مدرسین استان اصفهان)

به نام خدا

جمع بندی مطالب

سوالات مطرح شده

۱-آیا فرمت کارنامه می تواند انتظارات شما به عنوان معلم از یک گزارش پیشرفت تحصیلی بر آورده نماید؟

۲_اصلا هدف از ارایه گزارش به این سبک و سیاق چیست؟

۳_آیا اصل کارنامه (فقط دروس) ما را به اهداف نمی رساند؟

۴_آیا هدف فقط ارایه بازخورد قضاوتی معلم در رابطه با این است که فراگیر می تواند به پایه ی بالاتر ارتقا یابد یا نمی تواند,یا هدفهای فرایندی نیز همچنان در نوبت دوم هم مترتب است؟

۵_اصلا ملاکهای یک گزارش پیشرفت تحصیلی مناسب از نظر شما چه ملاک و معیارهایی است؟

۶_تا کنون به تعداد برگه هایی که در پرونده ی دانش آموز می آید,دقت کرده اید(نگاه مدیریتی)

تجربه (فلاح نژاد)

 چند روز پیش یکی از همکارانم که ایشان هم مثل من پایه ششم تدریس می کنند سوال کردند در قسمت مطالعات که در قسمت اهداف گفته

1-زمان ,تداوم وتغییر 2-مکان وفضا3 -فرهنگ وهویت 4-نظام اجتماعی 5-منابع و فعالیت اقتصادی

منظور چه هست بعد من دست وپا شکسته یک سری راهنمایی به ایشان کردم ولی دیدم نه ان چیزی را که باید در مورد درس مطالعات ششم را بلد باشم ,بلد نبودم با خودم گفتم مرتضی اصلا کاری با ارزشیابی توصیفی نداشته باش تو به عنوان یک معلم ششم که چند سالی داری سر کلاس تدریس می کنی چرا این اهداف را کامل بلد نیستی رفتم وکتاب روش تدریس مطالعات ششم را برداشتم جالبه تا صفحات اول اون رو ورق زدم دیدن دقیقا در چند صفحه خیلی زیبا در مورد ان 5 هدف توضیح داده که من ان چند صفحه را برای شما همکاران در پست پایین. قرار داده ام وبعد تمام اهداف ها هر درس را مطالعه کردم

وبعد یاد اون حرف خانم ابراهیم نژاد افتادم که می فرمودند بعضی از معلم ها از جمله من فلاح نژادهنوز به طور کامل نمی دونند اهداف هر درس چیه که با توجه به اون اهداف ازمون ها وثبت مشاهدات وغیره راانجام بدهندوبه قول ایشان اگر ما معلم ها یک بانک هدف داشته باشیم بهتر از این هست که مثل قبل یک بانک سوالات داشته باشیم که خدیا شکر یکی از منبع های خوب اهداف کتاب راهنمای تدریس ها هستند وبعد وقتی ان 5مورد را با راهنمای کتاب مطالعات به همکارم توضیح دادم ان وقت گفت ارزشیابی توصیفی ایراد ندارد من معلم هستم که هنوز اهداف را نمی دونم به چه صورت است (منظور اون همکارم خودش بود ومن بودم منظور بنده به هیچ شخص خاصی نیست ) ویک جمله خیلی خوبی گفت که بی خود نبوده که قبلا می گفتن گفتن وحالا هم گفته میشه باید قبل از ورود به کلاس طرح درس داشته باشی که اهداف کلی ورفتاری در ان یاداشت شده باشه حتما تمام همکارانی که این پست من را می خوانند حتما تمام اهداف تمام دروس همه پایه ها را بلد هستند ولی برای یاداوری خدمتتون عرض می کنم حتما هر جوری هست قبل از این که دوره را در منطقه شروع کنید روش تدریس تمام کتاب های ابتدایی را گیر بیاورید وحداقل با اهداف ان اشنا شویم برای مثال اجتماعی ششم شما اگر ان 5مورد را در کتاب راهنمای ششم مطالعه کنید فکر کنم کلیات ان در پایه سوم تا ششم یکی است

از اینکه به دلیل مشکلات بلاگفا مدتی نتوانستم در خدمت شما باشم عذرخواهی نموده و امیدوارم مطالب سال 93و 94 این وبلاگ نیز باز یابی شود

از دوستان ارجمندم که لینک ان ها حذف شده تقاضادارم به اطلاع بنده برسانند 

شیوه های اجرای خود سنجی و همسال سنجی

•روش استفاد از فهرست وارسی

•روش استفاده از جملات ناقص

•شیوه ی پرسش ازخود

•شیوه ی بحث وگفت وگو

•شیوه‌ی جمع بندی و خلاصه کردن آموخته‌ها

•بررسی پوشه‌ی‌کار با همکاری معلم

•تصحیح آزمون های مداد کاغذی  املا و مانند این‌ها

الف) روش استفاد از فهرست وارسی

•نوشته ها رابلند و روان خواندی

•نوشته را بدون اشتباه خواندی

•کلمات را درست نوشتی

•جملات را بدون اشتباه کامل کردی

ب)روش استفاده از جملات ناقص

•خوبی های گزارش(تکلیف ) من...

•ضعف های گزارش(تکلیف) من...

•مواردی را که  باید اصلاح کنم ...

ج)شیوه‌ی پرسش از خود

 در این شیوه‌ معلم ازدانش‌آموزان در خواست می کند که در مورد آن‌چه یاد گرفته اند از خود پرسش کنند و به آن پرسش‌ها پاسخ گویند.دانش آموزان باید پاسخ‌های خود را ارزیابی و در صورت نیاز اصلاح کنند

د)شیوه‌ی بحث و گفت وگو

 در این شیوه‌ بین دانش‌آموزان در خصوص چگونگی فعّالیت یادگیری و آن‌چه آموخته‌اند با هم دیگر بحث و گفت‌وگو صورت می گیرد و نظرات تأئیدی و اصلاحی به صورت شفاهی رد و بدل می شود.

هـ)شیوه‌ی جمع بندی و خلاصه کردن آموخته‌ها

 در این شیوه‌ از دانش آموزان خواسته می شود که آن‌چه را یاد گرفته‌اند خلاصه و جمع بندی نمایند. سپس نقاط ضعف و قوت آن را بررسی و درباره‌ی آن داوری نمایند.

و) بررسی پوشه‌ی‌کار با همکاری معلم

 مناسب است که هر از چند گاهی فرصتی فراهـم شود تا دانش‌آموزان، با نظارت معلـم ضمن مشاهده‌ی پوشه‌ی‌کارشان به بررسی فرآیند پیشرفت یادگیری خود بپردازند.

ز) تصحیح آزمون های مداد کاغذی  املا و مانند این‌ها

منبع:  سایت ارزشیابی توصیفی + ریاضی و فارسی ابتدایی و...

توجه:

ازمون های عملکردی جدید در حال حاضر با توجه به کتاب دکتر خوش خلق تهیه می گردد.

همکاران از آزمون های عملکردی سال های قبل فقط می توانند از نمونه سوالات جهت کار در کلاس و یا در آزمون های مختلف استفاده نمایندنه به عنوان آزمون جداگانه!