بسوی مدارس مهارت محور!

تجربه ۱۲ سال تحصیل و ۲۰ سال تدریس در مدارس پایه های مختلف مرا به این نتیجه تقریبا قطعی رسانده که مدارس ما از نظر آموزش مهارتهای اساسی زندگی،اجتماعی و تخصصی، وضعیت مطلوبی ندارند.در حال حاضر کمترین توجه و تمرکز مدارس بر آموزش مهارت است. دانش آموزی که در سن ۶ یا ۷  سالگی وارد پیش دبستانی و مدرسه  می شود. بعد از شش سال دوره ی ابتدایی و دو دوره ی سه ساله متوسط، باید از نظر یادگیری مهارتهای زندگی -اجتماعی و حتی مهارتهای تخصصی در حد مطلوب و قابل قبولی باشد. اما متاسفانه فارغ التحصیلان دبیرستانی ما با کمترین مهارتهای مورد نیاز با انباشتی از اطلاعات بدرد نخور مدرسه را تمام می کنند . گروهی وارد دانشگاههای مختلف می شوند و مابقی نیز به سمت بازار کار می روند. مدارس ما مدارس دانش محور هستند نه مهارت محور!  مدرسه حجمی از دانش و اطلاعات مورد نیاز و شاید هم به درد نخور را  در حافظه ی دانش آموزان می ریزد و از همین حجم اطلاعات در پایان ترم و یا سال تحصیلی امتحانی می گیرد . دانش آموز هم اگر بتواند از این امتحان نمره بگیرد،  قبول تلقی شده و به پایه بالاتر می رود. این روند تا پایان دوره ی متوسط و حتی دانشگاه ادامه دارد. اما سوال این است  آیا این دانش آموزان و دانشجویان مهارتی نیز کسب کرده اند؟ چقدر مهارت کسب کرده اند؟  آیا همان مقدار از مهارتی که آموخته اند می تواند در زندگی روزمره پس از مدرسه و دانشگاه کمکشان کند؟ جواب همه ی این سوالات متاسفانه خیر است. یعنی بیشتر دانش آموزان ما نه تنها مهارتی جز همین مهارت خواندن و نوشتن و مقداری اطلاعات  راجع به ریاضی و علوم و فیزیک و سایر دروس کسب نکرده اند. بلکه اگر چیزی هم یاد گرفته اند در زندگی روزمره برایشان فایده ای ندارد.

مدارس موجود را من«مدارس دانش محور» می نامم . این مدارس اولویت را به  آموزش چند درس تخصصی میدهند. مثلا در دوره ی ابتدایی اولویت  و تمرکز بیشتر معلمان این دوره به درس ریاضی است. این سنت و رویه غلط از دوره ی دانش آموزی من و قبل از من تا همین امروز ادامه دارد.  امروزه برای همه ی خانواده ها یقین حاصل شده است که مهمترین درس زندگی هر کسی درس ریاضی و پس از آن علوم است (در دوره ی ابتدایی) و در دوره های تحصیلی بالا تر فیزیک و شیمی هم به آن اضافه می شود. تا جایی که بسیاری از معلمان ومسئولان مدارس و آموزش و پرورش از این چند درس با نام دروس پایه نام می برند.

 البته این دروس در زمینه علوم تخصصی بسیار مهم و تاثر گذار هستند، اما برای دانش آموزان دبستانی وحتی دبیرستانی استفاده از این عنوان غلط و بی پایه، رویه آموزش را دچار مشکل می کند.

مهارت های زندگی  توسط سازمان جهانی بهداشت، این گونه  تعریف شده است:

 “توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونه ای که فرد بتواند با چالش ها و ضروریات زندگی روزمره کنار بیاید.”(WHO،۱۹۹۴).

شاخص های ده گانه ی  مهارت های زندگی  که توسط سازمان بهداشت جهانی تقسیم بندی شده است عبارتند از:

۱– مهارت های خودآگاهی

۲ – مهارت همدلی

۳ – مهارت روابط بین فردی

۴– مهارت ارتباط موثر

۵ – مهارت مقابله با استرس 

۶ – مهارت مدیریت بر هیجان

۷ – مهارت حل مسئله

۸  – مهارت تصمیم گیری

۹  – مهارت تفکر خلاق 

۱۰ – مهارت تفکر نقادانه

معرفی کانال یادگیری لذت بخش

بعد از تایپ نشانیkh1766sanjesh@ در تلفن همراه تان، روی کلمۀ  Join  کلیک کنید و وارد کانال یاد شده شوید.  منتظر کلیک رنجه‌هایتان  هستیم.