علت نام گذاری ارزش یابی توصیفی:   ارزش یابی به معنای داوری درباره ی چگونگی جریان نزدیک شدن به وضع مطلوب   انتخاب توصیف به سبب نوع بازخورد در این الگو است.  

کیفی بودن این الگو ناظر به دو عنصر مهم در ان است:  

در مرحله جمع اوری اطلاعات ابزارهای مصاحبه ،مشاهده و ... است.   ودر مرحله تفسیر اطلاعات حاصل از جریان پیشرفت تحصیلی به ابعاد کیفی یادگیری مانند چگونگی یادگیری و دلایل ضعف و قوت ان توجه می نماید. ص38-39   الگوی ارزش یابی کیفی توصیفی دارای 5 ویژگی است،   تغییر تاکید از ارزش یابی پایانی به ارزش یابی تکوینی و فرایندی   تغییر مقیاس فاصله ای(0تا20)   تنوع ابزارهای جمع اوری اطلاعات   تغییر در ساختار کارنامه   تغییر در الگوی تصمیم گیری درباره ی دانش اموزان            

تغییر تاکید از ارزش یابی پایانی به ارزش یابی تکوینی و فرایندی دو هدف اصلی مدنظر است: پاسخ گویی تصمیم گیری درباره ی ارتقای تحصیلی دانش اموز ارزشیابی پایانی؛

این نوع ارزش یابی ها نمی تواند معلمان را در درک چگونگی یادگیری دانش اموزان و نیازهای ان ها یاری نماید..اگر چه ممکن است به دلیل ایجاد انگیزه(خواندن برای امتحان دادن)موجب بهبود یادگیری شود اما فاید کفایت لازم و حتی ممکن است تاثیرات مخرب و اسیب زا به همراه داشته باشد،

اما در ارزش یابی تکوینی معلم به دنبال اطلاعاتی است تا بر اساس ان بتواند درباره ی بهبود فرایند یاددهی یادگیری در کلاس تصمیم های مناسب بگیرد.

مهم ترین ویژگی این ارزش یابی جهت گیری اصلاحی و درمانی ان است و در موقع لازم به معلم و دانش اموز فرصت می دهد تا تغییرات مطلوب را در روند فعالیت های یادگیری و تصمیم های مربوط به ان در راستای تحقق اهداف ایجاد نماید و به این صورت ارزش یابی در خدمت یادگیری قرار می گیرد.. و به اصطلاح در این الگو معلم همسفر یادگیری دانش اموزان است..

ارزش یابی در این الگو به این معناست که معلم تنها در پایان یادگیری به ارزش یابی نمی پردازدو پا به پای دانش اموز در مسیر یادگیری حرکت کرده و با ارایه بازخوردهای مناسب او را یاری می نماید... هدف بهبود یادگیری است نه اکتفا نمودن به تشخیص و ضعیت ارتقا یافتن یا نیافتن دانش اموز!  

تغییر مقیاس فاصله ای در این ارزش یابی مقیاس ترتیبی جایگزین نمره در کارنامه می شود و رقابت کمتری ایجاد می نماید.. و دانش اموزان در حین فرایند یاددهی یادگیری بازخوردهای توصیفی دریافت می کنند که یادگیری را بهبود بخشیده و دانش اموزان را به توسعه یادگیری شان تشویق می کند..  

تنوع ابزارهای جمع اوری اطلاعات یکی از اساسی ترین کار ارزش یابی کلاسی این است که معلم اطلاعاتی را از وضعیت یادگیری دانش اموزان جمع اوری نماید تا برمبنای ان درباره ی میزان چگونگی پیشرفت یادگیری او قضاوت کند..

در ارزشیابی سنتی این کار فقط توسط ازمون های مداد کاغذی و یا پرسش های کلاسی جمع اوری می شد امادر ارزش یابی کیفی توصیفی علاوه بر ازمون های مداد کاغذی از ابزارهایی چون ثبت مشاهدات،تکالیف درسی و ازمون های عملکردی نیز استفادا می شود..

و هدف اصلی واقعی تر کردن اطلاعات است و این ویژگی در راستای اصول هفتم و یازدهم اصول حاکم بر ارزش یابی است..  

تغییر در ساختار کارنامه در ارزش یابی کیفی توصیفی به جای کارنامه کمی که شامل فهرستی از دروس و نمره هاست توصیفی از وضعیت پیشرفت یادگیری دانش اموزرا به والدین ارایه می دهدو در این گزارش به وضعیت درسی صرف توجه نمی شود، بلکه به ابعاد عاطفی جسمانی و اجتماعی توجه می شود که این ویژگی  ناظر به مضمون اصول دوم و پنجم حاکم بر ارزش یابی است.    

  تغییر در الگوی تصمیم گیری درباره ی ارتقای دانش اموزان در نطام ارزش یابی سنتی تصمیم برای ارتقا دانش اموز بر اساس نمره کسب شده از امتحان پایانی دانش اموز بود در ارزش یابی کیفی توصیفی به سبب این که اطلاعات جمع اوری شده متنوع اند و شامل داده های کمی و کیفی است تحلیل و تفسیر این داده ها و تصمیم های اموزشی مبتنی بر ان از جمله تصمیم گیری درباره ی ارتقایافتن یا نیافتن برعهده معلم و شورای مدرسه است.. که با اصل سیزدهم اصول حاکم برارزش یابی پیشرفت تحصیلی هماهنگی دارد. این شیوه تصمیم های اموزشی را عادلانه تر و منصفانه تر و در نتیجه اخلاقی تر خواهد نمود...

منبع: حسنی،محمد،راهنمای اجرای ارزش یابی توصیفی در دبستان 1391،انتشارات عابد

با ارزوی موفقیت برای همه همکاران خوب و ارجمندم صمیمانه از استاد ارجمندم سرکارخانم دکتر خروشی کمال تشکرو امتنان را دارم باتشکر:اکرم مالکی پور..